Ons “Geheimenkamp” van maandag 18 tot vrijdag 22 augustus was er ene voor serieuze curieuzeneuzen! Die sloot meteen aan op de kampweek “Abstract spelen, abstract denken” waarover we reeds een blogpost schreven. Het was voor ons dus een kort weekend en ook dit kamp zelf vloog in een mum van tijd voorbij. In dit verslag gaan we natuurlijk niet al onze geheimen prijsgeven, maar delen we wel graag een overzicht van alle activiteiten met veel fijne foto’s.
We zaten in een gezellig huisje in jeugdverblijfcentrum Hoogveld in Zedelgem, een uitgestrekt kasteeldomein vlak naast een natuurgebied met gemoedelijke wandelroutes. We hadden mooi uitzicht op een boomgaard en maakten zondag nog een mooie voorbereidende verkenningstocht.
Maandag
Bij wijze van kennismaking gingen we meteen aan de slag met het kraken van een grote (zelf ontworpen) puzzeldoos. Die bestond uit meerdere lagen en parallelle puzzels, vol doolhoven, tangrampuzzels, het periodiek systeem … Een ideale kennismaking! Niet alleen was er immers meteen nood aan samenwerking en leerden de kinderen elkaar al doende kennen, ook wij konden zo hun achtergrondkennis wat inschatten. In een ruim anderhalf uur zochten ze alles tot op de bodem uit. Onderaan de doos zat allerlei materiaal dat de rest van de week nog van pas zou komen, zoals walkietalkies.
Een aantal klassieke codes zat al verstopt in de puzzeldoos en enkele enthousiaste kinderen herkenden die, maar na het middageten gingen we wat dieper in op de codes die elke puzzelliefhebber of codekraker zou moeten (her)kennen. Het ging van morse, braille en semaforen — codes bedoeld om boodschappen over te brengen over een bepaald kanaal — tot Caesarrotatie, het Vigenèrecijfer en autoclave — codes bedoeld om boodschappen onleesbaar te maken zonder een bepaald sleutelwoord. Natuurlijk werd het niet zomaar een saaie les: we demonstreerden de manier van werken telkens aan de hand van een strookje tekst, en het werd al snel duidelijk dat elk strookje een instructie van een recept voorstelde.
Het bleef nog even het raden naar welke lekkernijen we aan het ontcijferen waren, want we zijn tot halverwege de reeks geraakt. Met ook nog een uitgebreide groepswandeling doorheen het terrein was de eerste dag al goedgevuld. We sloten ’s avonds af met een reeks thematische gezelschapsspellen: Codenames, Bomb Busters, Break the Cube, …
Dinsdag
Niet zozeer een code maar wel een techniek die tot ieders arsenaal moest behoren, is frequentieanalyse. Het verbaast je wellicht niet dat niet elke letter in een Nederlandse tekst even vaak voorkomt: een E of een N kom je veel vaker tegen dan een Q of een Y. Zo kun je systematisch aan de slag om veel eenvoudige geheimschriften vrij rechttoe-rechtaan te kraken. Ook op woordniveau kun je gericht gokken: een woord van de vorm “XXY” staat waarschijnlijk eerder voor “EEN” dan voor “UUR”. Sara wijdde de dinsdagvoormiddag aan een introductie tot frequentieanalyse.
Jens was intussen op een andere manier druk in de weer. ’s Namiddags vlogen we namelijk in een activiteit die de rest van de dag in beslag zou nemen en die nog enkele uren voorbereiding kostte: een heuse boszoektocht doorspekt met codes, puzzels en raadsels! Eenmaal alle ±30 puzzels verstopt achter banken, onder bruggen, tussen boomstronken en rondom paaltjes, legden we een grote draagzak op tafel, dichtgemaakt met een cijferslot, en enkele cryptische eerste instructies.
We deelden de kinderen op in drie teams. Elk team kreeg een abstract kaartje van het domein, een klembord met kladpapier voor notities, en een walkietalkie. Eenmaal uitgerust vloog iedereen enthousiast naar buiten en haast het bos in, ook al was de eerste instructie eenvoudigweg “Zoek het niet te ver” — de eerste puzzels waren eenvoudigweg achter een regenpijp vlak bij de deur verstopt.
De eerste drie puzzels werden best snel opgelost op de picknicktafel voor de deur. Er kwamen instructies tevoorschijn die de drie teams elk naar een ander hoekje van het domein leidden, dus het duurde niet lang vooraleer de teams echt vertrokken waren. Op elke locatie hing een nieuwe puzzel, die doorverwees naar een nieuwe locatie met een lettersudoku. De drie sudoku’s hadden dezelfde oplossing — MOESTUIN — zodat iedereen kon verzamelen en eerste ervaringen uitwisselen. Waar nodig konden we dan bijsturen of teams herverdelen, maar dat bleek niet nodig.
De drie nieuwe puzzels in de moestuin bleken al wat lastiger, maar met wat groepswerk was iedereen weer vertrokken. In de tweede etappe werden de uitdagingen al wat moeilijker én was er meer nood aan communicatie: de teams struikelden geregeld op een opgave waar dan ook componenten of een sleutel van een ander team voor nodig was, dus de walkietalkies werden nu al meer gebruikt.
Ettelijke codes, vouwpuzzels, cijfers, tangrams en rebussen later ontdekte elk team uiteindelijke een transparantje met onleesbare strepen. Je hebt ‘m al door: het was weer tijd om te verzamelen en de vondsten samen te leggen. Op elkaar kwam er de boodschap dat er misschien wel iets onderaan de picknicktafel voor het huisje kon hangen … Ja hoor, enkele uren en vele kilometers na de start kwam de realisatie dat de laatste stappen op vijf meter van de voordeur te vinden waren.
De derde en laatste etappe was de moeilijkste, en niet iedereen had nog evenveel energie over, maar opgeven was uiteraard geen optie! Toen de laatste puzzelstukjes op hun plaats vielen en de rugzak z’n geheimen prijsgaf, vonden de kinderen er de ingrediënten voor een gezellige avond aan een kampvuur: marshmallows een set barbecueprikkers.
Woensdag
Na een goedgevulde en intense dinsdag was woensdag een rustigere dag. We keken naar de resterende codes in het mysterieuze recept en zagen zo wat minder bekende codes als het Playfaircijfer, zigzagcijfer, boekcodes en Baconschrift. Tot slot was er nog een transpositiecijfer nodig om alle gevonden instructies nu effectief samen te leggen tot een zinvol recept. Het kwartje viel waarvoor de extra letters bij elke instructie dienden: die vormden het sleutelwoord BROWNIEBESLAG en dicteerden zo de goeie volgorde.
Ook knutselden we onze eigen kaartjes naar het thuisfront, waarin iedereen enthousiast vertelde hoe leuk het kamp eraan toeging — tenminste, dat denken we toch, want uiteraard schreven we onze boodschappen in geheimschrift.
’s Avonds was het tijd voor een gezellige filmavond. Onze projector toverde de overloop om in een heuse bioscoop met een thematisch toepasselijke film.
Donderdag
Wat er donderdag precies op de planning stond, dat was nog steeds — je raadt het nooit — een geheim. De enige tip was een capsule met daarin zichtbaar een mysterieuze envelop. Helaas zat die — uiteraard — op slot met een vijfletterig woord.
We vonden het stiekem wel fijn om die capsule open en bloot te zetten (wel, niet letterlijk open). Zelfs al gaven we in de loop van de week enkele aanwijzingen vrij, zoals het wapenschild hiernaast als laatste tip, onze bedoeling was dat de capsule pas opgemaakt kon worden op het moment der waarheid.
Met de capsule nog op slot moesten we toch eens een bus halen voor een uitstap naar de mooie stad Brugge. Na een kleine wandeling zetten we ons neer op het Simon Stevinplein, waar op dat moment net een soort modulair pop-up speelplein stond opgericht. Het was een welkom tafereel om te picknicken en nog wat energie vrij te spelen. Maar we kozen het plein natuurlijk niet toevallig: na een kleine aanmoediging gingen enkelen het standbeeld van nabij bekijken en herkenden ze daar de figuur op het wapenschild (de fameuze clootcrans van Simon Stevin). Met de voornaam SIMON werd de capsule geopend, en daarin vonden we … toegangstickets voor een escaperoom!
De escaperoom in kwestie was de SOS PACIFIC I & II bij Exit Games. Over onze belevenissen daar kunnen we helaas (om voor de hand liggende redenen) niet veel vertellen noch foto’s delen. Korte samenvatting: (1) we splitsten ons op in twee teams om twee parallelle kamers op te lossen, niet alleen tegen de tijd maar dus ook tegen elkaar, (2) de codes en puzzels van eerder in de week bleken ook hier zeker en vast nuttig, en (3) we beleefden met ons allen veel plezier aan de escaperoom!
Op de weg terug was er nog een tussenstop aan het kasteel van Loppem. Daar kun je immers een prachtig onderhouden doolhof bezoeken. Blijkbaar had iedereen na het speelplein/speleobox over de middag en na de escaperoom nog steeds energie te over, want er werd serieus wat rondgeracet in dat doolhof!
Zoals beloofd zaten we ’s avonds buiten aan een kampvuur om te bekomen van deze tjokvolle dag, al marshmallows roosteren en napraten over de vele avonturen. Misschien was alle activiteit onderweg toch een beetje te veel van het goede, want het was wel duidelijk dat iedereen goed afgemat was.
Vrijdag
De planning voor de laatste dag was een tikje kalmer. We hoopten dat iedereen doorheen de week heel wat ideeën kon opdoen om niet alleen een kaartje te versleutelen maar ook een grotere puzzelzoektocht uit te stippelen, net zoals ons bosavontuur dinsdag. We verdeelden de kinderen op in twee groepen met als uitdaging om een reeks originele puzzels voor het andere team uit te werken. Elk team liet z’n creativiteit de vrije loop en de resultaten mochten er zijn: iedereen beleefde duidelijk plezier aan zowel het maken als het kraken ervan.
Er was nog een nabespreking met een korte evaluatie van de week, en we zijn meer dan een beetje trots dat onze boszoektocht meermaals nóg leuker bevonden werd dan de escaperoom!
De rest van de namiddag werd gevuld met meer gezelschapsspellen zoals Cryptid, terwijl een per een de ouders langskwamen en we de klaargestoomde speurneuzen vaarwel moesten zeggen. Wel, wij willen er alleszins geen geheim van maken dat we ons de hele week rot geamuseerd hebben … en we zijn vrij zeker dat we niet de enige waren. Hopelijk tot nog eens!
